Philip Roth schreef in 2004 Het Complot tegen Amerika, waarin hij in plaats van Roosevelt Charles Lindbergh, vliegenier en antisemiet, het presidentschap laat winnen. Hoewel ik niet tot degenen behoor die vinden dat Roth de Nobelprijs verdient, vond ik dit boek wel een pageturner. En nu heb ik het er maar weer even bijgehaald.
Hoe Lindbergh wint omdat hij ‘Amerika buiten de oorlog wil houden’ en de joden overal de schuld van geeft. Hoe de Amerikanen snel antisemitisch worden, joden isloleren, opjagen, van alles en nog wat beschuldigen (joden drinken paardenbloed). Hoe joden naar Canada proberen te vluchten.
Met de kennis van vandaag is het meest angstwekkend om te lezen hoe snel mensen bereid zijn racistische propaganda over te nemen en om te zetten in geweld tegen een groep. In Engeland, in Europa is onversneden racisme tegenwoordig aan de orde van de dag. Als de geest uit de fles is enz.
Vage troost: Lindbergh verdwijnt en Roosevelt wordt president. En ter leringh: Roosevelt werkte hard en moedig om de leuzen te keren. Lijkt me een boodschap aan links die veel te lang ach en wee blijft roepen in plaats van een fatsoenlijk alternatief te verzinnen.
Geachte Mevrouw Bennema,
Uw opstel ‘Complot tegen Amerika ‘ vind ik raadselachtig. Het bevat voor mijn gevoel beslist een boodschap, maar die lijkt mij versluierd gebracht. Ik heb mij afgebeuld die waas erover te verdrijven. Het resultaat staat hieronder. Ik ben er niet tevreden over. Misschien kunt en wilt u helpen.
Bennema (B) recenseert heel beknopt Ph. Roth’ boek: ‘Het complot tegen Amerika’ uit 2004. In die roman laat Roth de legendarische vlieger en antisemiet Lindbergh de presidentsverkiezing van Roosevelt winnen, omdat L. Amerika buiten de oorlog wilde houden gaf en de Joden overal de schuld van gaf. Onder L.’s bewind en diens propaganda worden de Amerikanen snel en dadelijk antisemitisch.
Aan deze ficties ontwringt B. de angst over ‘hoe snel mensen bereid zijn racistische propaganda over te nemen en om te zetten in geweld tegen een groep. Letten we in het voorbij gaan op dat ‘over te nemen’. Er is een bepaalde, leiding gevende schurk nodig.
Aan het slot van haar betoog komt Bennema ‘ter leringh’ met een advies aan ‘links die ach en wee blijft roepen in plaats van een fatsoenlijk alternatief te verzinnen. Dat ach & wee kabaal van Links heeft volgens mij betrekking op ‘racistische propaganda’, woorden van B.
B.’s advies nu behelst het aantrekken door Links van een sterke man, zo iemand als President Roosevelt die Lindbergh de voet wist dwars te zitten. De 2 argumenten die hier B.’s advies schragen, maken op mij geen goede indruk.
1. Het eerste berust op fictie, wat toch niets voor een historica is, of het moet iets zijn om het als zodanig aan de kaak te stellen.
2. Het (haar) tweede: ‘In Engeland is onversneden racisme tegenwoordig aan de orde van de dag’, is veel te vaag. Graag man, paard, tijd, lokaal. Je kunt tegenwoordig niet meer volstaan met de schreeuw ‘racisme’! Daarvoor is dat woord te veel betekenend geworden. Neem bijvoorbeeld kritiek op de Islam. Die verwerd op den duur tot Islamofobie, maar nu hoor je nog erger ook al dat die psychoziekte een vorm van racisme is. Of is racisme een ziekte en wat doe je daar nu weer aan?! Verder fungeert ‘racisme’ ook nog eens als scheldwoord, op een duivelse manier zoals vroeger het woord ‘ketter’ dat deed.
Zodoende.
Beste,
1) Van de kunsten kunnen we veel leren. Ze helpen ons boven onze eigen belangen en kleine wereldjes uitstijgen, zetten aan tot reflectie.
2) Een van de vele artikelen over toegenomen racisme in de UK: https://www.ft.com/content/d6c3c43e-3c66-11e6-8716-a4a71e8140b0
Nog een vraag, publiceert u altijd anomiem? Ik zou graag met open vizier debatteren.
met vriendelijke groet,
tineke