Deze open brief is geen j’accuse, geen beschuldiging, maar een verontschuldiging, een je m’excuse. Ik wil me als westerse distantiëren van de weerzinwekkende politiek van de westerse bestuurders en hun kameraden sinds 7 oktober, de medeplichtigheid aan genocide, de steun aan bombardementen zoals op Iran. En niet alleen voor die agressie en vernietigingsdrang, maar vooral voor wat daaraan ten grondslag ligt: de minachting voor het leven op deze aarde in het algemeen.
Nog laffer dan de aanvallen van onze zogeheten vriend Israël op een opgesloten en uitgehongerd volk en buurlanden, en van de VS op een soeverein land dat geen imminente bedreiging vormt voor existentiële veiligheid, is de stille medeplichtigheid eraan van onze Europese regeringen. Het verdedigen van de eigen en universele waarden van recht, van bescherming van wat kwetsbaar is, hebben zij achter zich gelaten en ingeruild voor unverfroren, onbeschaamd en openlijk machtsdenken en oorlogssteun. Het doel is allang niet meer samen leven en samenwerken. De homo cooperans is teruggekeerd tot zijn oorspronkelijke status: die van killer ape. Het doel: alleen nog eigenbelang. Dat is gebeurd na een bewuste keuze, want internationaal recht als optie voor vrede en rechtvaardigheid had het westen al bij het grofvuil gezet door medeplichtigheid aan genocide. Zonder blikken of blozen kiest het westen nu ook om de superieure positie te willen handhaven ten koste van andere volkeren en voor continuering van foute vriendschappen met onze agressieve partners die ook een grote vuilnisbak hebben.
Als amateur paleontoloog ben ik de trotse bezitter van een zelf gevonden hyena coproliet, oftewel een gefossiliseerde drol. Herkenbaar allereerst aan zijn onmiskenbare vorm en verder de stukjes bot van de prooi die de oppervlakte sieren, de zogeheten insluitsels. Smullen als je er een vindt. In 1939 werd in Rome in een grot een grote vondst gedaan van menselijke schedels met knaagsporen en van coprolieten die menselijke resten insloten. Wetenschappers trokken juichend de conclusie: kannibalisme onder onze voorouders! Voor het eerst bleek de pers ook geïnteresseerd in de fossiele poep. Maar die analyse moest later worden ingetrokken toen bleek dat het hyena’s waren die zich te goed hadden gedaan aan menselijke resten en ter plekke naar de wc waren geweest. Antropoloog Douglas Fry beschrijft het in zijn boek Beyond War. Fry’s onderzoek wijst juist uit dat in andere samenlevingen, zoals van jagers/verzamelaars en nomaden, het mijdgedrag en onderhandeling regel zijn en oorlog uitzondering. Zeker, er is ook agressie en ruzie schrijft hij, maar grootscheepse oorlog komt daar zelden voor, die verscheen vooral met de natiestaten, een cultuurprobleem dus. En dat wij in het westen smoezen zoeken voor onze agressie, namelijk dat de mens een agressief wezen is van nature, zegt meer wat over eigen slechte geweten.
Zonder alle diplomatieke wegen te hebben uitgeput en zonder enige schaamte verhoogt het westen verder ook deze week budgetten voor defensie tot astronomische hoogten. Zonder verontschuldiging en zonder compensatie voor het klimaat en de toekomstige generatie gaat de EU 800 miljard euro daarbij uittrekken voor vernietiging van mens en planeet. Stel je voor hoe dit bedrag gebruikt zou kunnen worden om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Maar westerse bestuurders zijn al verdwaald in de woestijn van collaboratie met de VS en hebben een zondebok gevonden: de ander, de migrant, de moslim, de mens van kleur. Knokken en bewapenen zijn zoveel makkelijker dan offers vragen van burgers zoals vredelievend zijn in plaats van haat zaaien, minder consumeren en welvaart eerlijker verdelen.
Nee, het hoeft allemaal niet te verbazen. Van dekolonisatie na de Tweede Wereldoorlog is nooit sprake geweest. Landen als Frankrijk en Nederland bijvoorbeeld hebben hun voormalige koloniën opgezadeld met torenhoge schulden, ook zonder schaamte opgelegd, ter afbetaling van nationalisaties die westerse bedrijven en regeringen zogenaamd verlies opleverden. Daar hadden we ‘recht’ op na, vonden we. Pacten en unies sloten westerse landen onderling voor eigen handelsvoordelen en om andere landen uit te sluiten, die we eerst tot het bot hadden bestolen, leeggeroofd, platgebrand, en waarvan de bewoners werden gekidnapt en vermoord. Overal waar we kwamen lieten we rokende puinhopen achter van oorspronkelijk leven.
Die houding had het westen slechts voor de bühne verworpen door het mede opstellen van de Verklaring Rechten van de Mens in 1948, met mooie waarden bij de vestiging van de EU, met het steun voor internationaal recht, opdat nooit meer zou gebeuren wat er tijdens de laatste grote wereldoorlogen is gebeurd. Die Europeanen zelf begonnen waren, voor wie het vergat. Het bleken slechts vergankelijke versieringen die we zelf erg mooi vonden, maar de beperkingen die recht met zich meebrengt beschouwen we vooral geldend voor anderen en nooit voor onszelf. Vandaar dat onze vriend Israel wel een kernbom mag hebben en niet eens het non-proliferatieverdrag hoeft te ondertekenen, maar Iran niet.
En nu de aarde overbevolkt is geraakt en water, grondstoffen schaarser worden en er steeds meer een run op ontstaat, voelt het westen zich boven die zogeheten universele wetten staan. Het DNA laat zich nog volop gelden. De bestuurders die het hardste kunnen schreeuwen, het grofst gebekt zijn, het meest hun billen afvegen aan wat ooit beschouwd werd als vooruitgang en civilisatie hebben het meer voor het zeggen gekregen. Sterker nog, ze zijn trots op hun grofheid. Onze witte levens zijn kostbaarder en niet gelijk aan die van anderen. We duwen mensen uit Afrika terug de zee in, terug naar hun door ons toedoen onleefbaar geworden woestijnen en harken alle welvaart naar onze happy few op de apenrots toe. Onze bestuurders menen zelf god te zijn geworden. De god van de destructie.
Het leven van een Palestijn of een Arabier of een Iraniër is daarom uiteraard niet meer van belang. Nog maar zo kort geleden bepaalden landen als Frankrijk, Groot-Brittannië en de VS hun bestuur, economie en leven. Daar moet je dus alleen maar minachting voor hebben. Ja, de CIA heeft enkele jaren geleden toegegeven dat het een coup pleegde in 1953 tegen de democratisch gekozen Mossadeq, en ja het gaf toe dat het de corrupte en dictatoriale sjah daarvoor in de plaats kroonde. Maar spijt betuigen? Verontschuldigingen aanbieden? Nou nee, want je wilt natuurlijk wel je superioriteit blijven uitstralen. Tenslotte moest wel de Iraanse olie voor het westen veilig worden gesteld. Net als nu. En bovendien je wil je niet toegeven dat uit het extern gewelddadig afzetten van een staatshoofd een religieuze revolutie ontketende waarna een orthodoxe leider aan de macht kwam die het westen nog veel meer hoofdpijn bezorgde. Maar wee je gebeente als Iraniers of Palestijnen niet in de westerse pas lopen. Als ze eigen aspiraties hebben, geheel conform internationaal recht overigens. Dan is massamoord door het westen gerechtvaardigd. En het recht slechts detail.
Het witte superioriteitsdenken is het DNA van mensen in het Westen. Ik verontschuldig mij daarvoor en voor de gewelddadigheid die er hand en hand mee gaat, al eeuwen lang. Voor het totaal ontbreken van respect voor de aarde en al het leven, het koesteren en te beschermen wat kwetsbaar is, mens, plant, dier. Voor de geaccepteerde filosofie die het westen anderen heeft opgelegd: van het kapitalisme en de economie -van-het-nooit-genoeg. Van het hersenspoelen van burgers zodat ze altijd ontevreden blijven met wat zij hebben. Voor het daardoor weggevallen besef van verantwoordelijkheid voor anderen en voor het behoud van de planeet. Inmiddels lopen bijna alle mensen op deze planeet rond als geknakte bloemen, gevoed door doosjes die giftig blauwgroen licht afgeven. Mensen die zelf en/of hun auto’s ongezond uitdijen en met hun ontembare behoeften dansend op de rand van de brandende vulkaan de mensheid de krater in duwen.
Ik verontschuldig mij ervoor dat die het westen een monster heeft gecreëerd dat geen wederkerigheid meer voelt voor wat de aarde hem biedt, geen behoefte meer heeft om voor deze aarde die we samen delen te zorgen, maar er altijd die overheerser wil zijn. Hij is zo agressief geconditioneerd tot consument met onmiddellijk te bevredigen behoeften die zonder scrupules, zonder waarden, geloof, alle beschaving achter zich heeft gelaten. Een die bombardeert als hij zijn zin niet krijgt.
Hier wil ik mij distantiëren van die westerse keuze om weer een killer ape te zijn. Ik verontschuldig mij voor het westers DNA dat hebzucht en vernietiging vermenigvuldigt ten koste van bescherming van het leven zelf.
En ik hoop, misschien tegen beter weten in, dat er meer mensen zich af zullen keren van deze heilloze weg en meer zullen luisteren naar de wijze, inheemse stemmen die op aarde dominant waren voor de destructie van de imperialistische westerse krachten. Mensen die de filosofie van het genoeg hanteerden. En zorgden voor de aarde en alles wat daarop leefde.