polder ontmoet de oost en de west

Vierhonderd vluchtelingen uit Afrika verdrinken en op de Facebook pagina ‘Nederland mijn Vaderland’ verschijnen deze berichten, de spelling is niet van mij: ‘Kut zeg, hahaha’ en ‘Meer meer meer’ , ‘Scheeld weer 400’, ‘Scheelt belasting’ en ‘Niks aan te doen, wij verdrinken in de schulden’.

Vierhonderd vluchtelingen verdrinken, en het Nederlandse kabinet dreigt van verontwaardiging uit elkaar te vallen over de meest minimale hulp voor een handjevol uitgeprodeceerde asielzoekers.

Vierhonderd vluchtelingen verdrinken en de EU wordt van alle kanten gewaarschuwd dat het aantal vluchtelingen met tienduizenden per maand zal toenemen, maar heeft geen inhoudelijk antwoord, behalve over de organisatie van de Frontex die eigenlijk zoveel mogelijk mensen moet tegenhouden.

Vorig jaar zochten 170.000 mensen uit Afrika en het Midden-Oosten hun toevlucht tot gammele bootjes om de oversteek te maken naar voornamelijk Italie. Dit jaar zal het aantal drastisch toenemen. De oorzaken zijn bekend. Geen eten in Afrika en geen veiligheid in het Midden-Oosten. Oorlog all over the place. Geen toekomst voor de jonge bevolking op onze buurcontinenten.

Oswald Spengler schreef rond 1900 over Europa als Avondland, een cultuur die ten onder gaat. Ik moet daaraan denken en aan de val van het Romeinse Rijk toen de horden van alle kanten de grenzen overspoelden, uit als ze waren op de welvaart. En het systeem vervolgens implodeerde omdat de grensbewaking niet meer te bemensen viel en financieel niet meer te stutten was.

De sociaal-economische en politieke problemen in Afrika en het Midden-Oosten zijn structureel. Voor een niet onbelangrijk deel zijn ze het gevolg van de kolonisatie. Veel landen zijn nog maar een halve eeuw onafhankelijk. Nog steeds drukt het westen een zware stempel op de landen: we willen onze oliestroom vanuit het Midden-Oosten veiligstellen. Verder zal het nog decennia duren voordat er nieuwe politieke systemen zich uitkristalliseren in het Midden-Oosten. De extreem jonge bevolking – 40 % is jonger dan 18 jaar – heeft geen werk en kan geen leven opbouwen.

In Afrika is de situatie misschien nog uitzichtslozer. Waar het Midden-Oosten nog wat te bieden heeft, werpt Europa hier alleen maar handelsbarrieres op en wil zelf maximale ruimte om onze spulletjes af te zetten.

De keuze aan Europa is heel simpel. Willen we achter onze steeds hoger opgetrokken muren blijven zitten en ons wentelen in onze (tijdelijke) welvaart die gebaseerd is uitbuiting van andere landen en volkeren? Dan zullen we steeds onmenselijke politiek gaan voeren, om hongerende mensen in onze achtertuin te laten verrekken. Daarbij vergeten we gemakshalve dat menselijke waardigheid een mensenrecht is. Europa zal haar moraal verliezen en is daarmee ten dode opgeschreven. De geschiedenis heeft uitgewezen dat onrechtvaardigheid ten onder gaat.

Het alternatief is dat we kiezen voor het voortbestaan van Europa, maar dan als minder welvarend werelddeel, dat bereid is rijkdom te delen. Europa is ooit opgericht om ervoor te zorgen dat er geen oorlog meer zou komen en dat we garant zouden staan voor democratie en mensenrechten. Intussen lijkt het instituut Europa meer een sta in de weg te worden voor zijn eigen principes. Rijkdom waarop wij menen recht te hebben, maar die uiteindelijk van iedereen is. Onze landbouw wordt gesubsidieerd (ons land krijgt een miljard euro van de EU) alsof we noodlijdend zijn, hetgeen puur concurrentievervalsing is. Afrika mag alleen ruwe grondstoffen exporteren, waar het westen zelf producten van maakt die we weer kunnen dumpen bij die exporteurs. Heeft er eigenlijk wel economische dekolonisatie plaatsgevonden?

We zullen dan moeten investeren in de economieen in het Midden-Oosten, de handelsbarrieres met Afrika moeten slechten. Geen dictators meer steunen met wapenexport waar wij aan verdienen, maar waar de lokale bevolking aan ten onder gaat. Het is kiezen tussen een korte termijn en lange termijn visie.

Maar als ik de nieuwe VVD-strategie lees, over het steunen van machthebbers als bijvoorbeeld Sisi omdat de daarbij afgedwongen stabiliteit ons uitkomt, en de partij lak heeft aan de Raad van Europa richtlijnen voor mensenrechten, als ik bovenstaande reacties op Facebook lees, – ik vergeet er nog een: ‘uitgeroeit, opgeruimt’ – dan zie ik parallellen met de laatste fase van het Romeinse Rijk. En ik zie ook er over enige tijd een Morgenland verrijzen op onze as.