(Gepubliceerd in AD\BD 26 april 2025)
Nog erger dan de massamoord op een volk dat in een kooi gevangen wordt gehouden zonder eten, is het zwijgen daarover van Westerse landen en bestuurders.
Om zich van het zwijgen te kunnen bedienen gebruiken de medeplichtigen paradoxaal genoeg woorden. Verhullende woorden die in lijn zijn met die van de dader. Er is zelfs een jargon ontstaan. Deze doublespeak moet worden herkend, aan de kaak gesteld en ontkracht, want communicatie is een andere manier van oorlog voeren die nog sterker is. Woorden treffen beter doel dan bommen.
Het is me allereerst opgevallen dat bestuurders, zowel politici als van instituten, met de neus op de feiten gedrukt en caught red handed graag spreken van ‘verdriet’, ‘triest’, ‘hartverscheurend’ (Schoof). Daarmee beschrijven zij slechts emoties. Een gevoel is een individuele aandoening en vraagt niet per se om een oplossing. Een gevoel roept geen regering of instantie ter verantwoording. Het kan de beste overkomen. Je kunt door therapie van een shrink van je nare emoties worden afgeholpen.
Hetzelfde geldt voor ‘zorgen’, Veldkamp gaf met die term een politieke vertaling van wat ongemak over de doelbewuste moord op 15 hulpverleners van internationale organisaties en leugens daarover. De op het matje geroepen Israëlische ambassadeur (of moet ik zeggen voor wie de rode loper werd uitgelegd want de rode lijnen waren op) kreeg dus een zakdoekje met krokodillentranen uitgereikt. Ook daar hoef je niets mee. ‘Zorgen’ is een verhullende term voor kritiek en afkeuring want daarmee moet je aan de slag, daarmee accepteer je een olifant in de kamer die vraagt om een oplossing. Of in deze oorlog: de zwaarst denkbare mensenschendingen zoals bombardementen waarbij burgers niet worden ontzien, moord op kinderen (20.000), moord op journalisten, artsen, hulpverleners, systematische martelingen en verkrachtingen en het door de daders zelf vastgelegde genieten daarvan. Wat ‘zorgen’ dus. Volgens westerse bestuurders is die olifant wel het laatste die je aan je driedelig pak/mantelpak wil hebben hangen. Dus maak het lekker klein, je hebt persoonlijk wat kopzorg, neem een aspirientje.
‘Ingewikkeld’. Herkenbaar? Niet alleen in Gazaans verband ook veel gebezigd als het om vluchtelingen gaat. Er echoot een vaag moreel besef, maar dat komt met offers van onze kant. Dus een woord dat een morele keuze en actie verhindert en ervoor zorgt dat we ons Westerse afgeschermde rijke leventje kunnen voortzetten, is dan wel een uitkomst. Lekker bevrijd van het existentialistische Sartriaans keuzemodel!
Ik zie ook vaak: ‘we zijn er niet bij’ (Yesilgoz onder anderen). Klinkt leuk, we kennen de waarheid niet, het zou wel eens anders kunnen liggen, we moeten zorgvuldig de feiten onderzoeken. Alleen wordt er dan door die bestuurders verder nooit meer moeite gedaan om achter de waarheid te komen. In tegendeel. Ook al ligt het feitenmateriaal god betere om de hoek van haar kantoor bij het Internationaal Gerechtshof en Strafhof. Bovendien meet het Westen met twee maten: na de Russische inval in Oekraïne wist iedereen meteen precies hoe t zat en kwamen er sancties. Goed voorbeeld doet volgen, zeg ik dan maar.
Dan hebben we nog ‘ontwikkelingen’, ‘gebeurtenissen’, ‘uitdagingen’ en als het echt menens wordt: ‘incidenten’ die zowel Israël als Schoof en Veldkamp telkens lijken te overkomen. He, wat vervelend nou! Je gaat het toch geen oorlog noemen die Israël voert tegen het Palestijnse volk! Genocide? Etnische zuiveringen, welnee, slechts zelfverdediging maximaal opgerekt en goedgekeurd door de kameraden. Het zijn slechts wat oprispingen. Israël vond zelf het afschieten van 15 hulpverleners en de mislukte verdoezeling van deze oorlogsmisdaad een ‘incident’. Dat ook ‘onderzocht’ moet worden in een toekomst zonder termijn of criteria (waar je nooit meer iets van terugleest of het moet wat vage poëzie zijn over menselijke fouten die voorkomen in het land van Hamas). En dat nemen onze volksvertegenwoordigers en bestuurders over voor hun lijstje verhullend taalgebruik.
Het zijn allemaal korte termijn uitvluchten en excuses, we doorzien ze allang. Maar wat deze bestuurders op de lange termijn kapot maken is: vertrouwen in dezelfde taal die we spreken. Vertrouwen dat mensen en landen zich allemaal aan dezelfde regels houden zodat er orde en veiligheid heerst en de kans op oorlog verkleint. Vertrouwen dat niet het recht van de sterkste meer heerst. Vertrouwen dat er gerechtigheid is op de wereld. En last but not least, vertrouwen dat de waarde van broederschap op aarde wordt gekoesterd. Dat voorbeeld hebben zij niet willen geven en zichzelf ook niet gesteld. ‘Zij die de menselijkheid verraden, verraden zichzelf’, schreef Nobelprijswinnaar Romain Rolland. Gelukkig zijn die waarden wel te vinden bij een groeiende groep mensen die die leugenwoorden doorzien. En de taal bezigen waar het om gaat: de ergste mensenrechtenschendingen die bestraffing vereisen en wel direct. De zon, de maan en de waarheid zijn de drie zaken die zich uiteindelijk nooit laten verhullen.