Repressie van jihadisten is slechts symboolpolitiek

dictators

(Gepubliceerd in de Volkskrant op 28 oktober 2014)

De paniek is toegeslagen in ons land over het beklijvende succes van IS. Vertwijfeld zijn we over de aanpak van de Nederlandse jihadisten. Wel of geen paspoort afpakken, softe of harde benadering, wel of niet de psyche van de jihadist proberen te doorgronden. We kunnen maar geen greep krijgen op dit succesvolle fonkelnieuwe fenomeen. Maar angst en twijfel zullen eerder leiden tot meer aantrekkingskracht van het zogenaamde kalifaat, dan de verdelging. Dat komt omdat we de oorzaken verkeerd zoeken.

Onze analyse van het conflict raakt niet de kern, omdat dat deels in het Westen zelf ligt. De bron van dit islamitische fascisme is een dodelijke combinatie gevoelens van misplaatste religieuze superioriteit gebaseerd op het verleden en een politieke minderwaardigheid ten opzichte van het westen. De zogenaamde IS is de etter op de wond die het westen het Midden-Oosten heeft toegebracht.

Ondanks de direct na 11 september 2001 met veel bombarie gedane beloften dat het westen geen kruistocht tegen moslims zou houden en dat de welvaart eerlijk verdeeld worden, is het Westen gewoon doorgegaan met zijn traditionele buitenlandse politiek in het Midden-Oosten die ten koste gaat van de bevolking. Sinds WOI en het Sykes-Picotverdrag, waarin westerse strategische en oliebelangen centraal staan, hebben we er verdeel- en heers toegetast. We deelden het Ottomaanse Rijk op in stukjes, waar koningen, sultans en sjahs op door Engeland en Frankrijk gecreëerde tronen werden geplaatst. We maakten monsters van hun dictatoriale opvolgers, ondanks het feit dat we wisten dat ze zich schuldig maakten aan mensenrechtenschendingen.

We steunden Saddam Hussein vanwege de olie, we bombardeerden hem tot twee keer toe toen hij onze economische belangen op het spel zette. Daarna steunden we zijn opvolger al Maliki van wie we wisten dat hij de sji’ieten bevoordeelde ten opzichte van de sunnieten. En nu hebben we handlangers gevonden in de Koerden die de aanhangers van onze oorspronkelijke vriend Saddam weer een kop kleiner moeten maken (de berichten over mensenrechtenschendingen zijn er al). Evenmin legden we de Assads een strobreed in de weg. Maar toen de Syrische rebellen ons om hulp smeekten, gaven we niet thuis. En bij al dat bloedvergieten vroegen we ons vervolgens vertwijfeld af waarom Syriërs en Iraki’s elkaar te lijf gingen. Het westen heeft van het Midden-Oosten een slagveld gemaakt waar de wet van de jungle regeert, gehandhaafd met onze wapens.

Dichterbij huis en in een recenter verleden heeft Nederland een binnenlandse politiek gevoerd die gekenmerkt is door negativisme ten opzichte van moslims, van voortdurende beperking van hun godsdienstuiting. Moslims moeten aanvallen pareren op het dragen van hoofddoeken of burqa’as, op gebruiken als ritueel slachten en besnijdenis, op moskeeën en de bouw ervan. Ons land heeft bar weinig gedaan om moslims (eerste, en volgende generatie) te beschermen en hen te laten voelen dat zij een nieuw, gewenst deel uitmaken van de samenleving. Er is nog steeds ondanks onze onderkenning discriminatie op de arbeidsmarkt en in het uitgaansleven, er zijn zwarte en witte scholen.

En alsof dat niet genoeg is wordt nu geëist dat moslims zich distantiëren van IS en zij worden dus mede verantwoordelijk gehouden. Het is een gemakkelijke manier van veel prominenten en politici om zelf geen enkele verantwoordelijkheid te nemen over de populariteit van IS bij jongeren. Het zijn namelijk ook ónze jongeren, want hier geboren en opgegroeid. Het past in de Westerse teneur om van deze hele groep, van deze religie een moloch te maken en deze op vernederende manier uit te sluiten.

Wat moeten we na deze introspectie concreet veranderen?

De maatregelen van Opstelten en het kabinet zijn repressief. Repressie is de gemakkelijkste uitweg, doordat we het probleem niet bij onszelf hoeven zoeken. Maar trek je het paspoort in van een mogelijke jihadist, dan zullen zijn tien vrienden hierover woedend zijn en maak je IS nog groter.
Politici bereiken veel meer als ze laten weten dat islam een onlosmakelijk deel van onze samenleving uitmaakt. Dat moslims hier een toekomst hebben. De uitspraken van Rutte over Ahmed met zijn onderneming, zijn paternalistisch, maar hebben wel die toon van omarming in zich die hard nodig is. De rotte appels in de moslimwereld zullen door moslims zelf worden uitgestoten, als dezen het gevoel hebben eindelijk als gelijken te worden behandeld.
Verder zou onze buitenlandse politiek de aantrekkingskracht van jihadisme sterk verminderen als we eens luisteren naar wat de Arabische volkeren zelf willen. Alleen repressie en bombardementen zijn symboolpolitiek, zij maken de door het westen aangebrachte wond alleen groter. Want zelfs als IS uitgeschakeld zou worden, dan is er weer een nieuwe al Qa’ida of IS in de maak.