polder ontmoet de oost en de west

Te gast is mijn Nederlands-Iraanse vriendin Simin.

De eerste keer dat ik iets merkte van de Nederlandse tradities was in 1985. Ik volgde college in Delft. Er kwamen een paar mensen binnen, hun gezichten zwart geverfd. Ze gooiden wat en gingen van een andere deur uit. Ik vroeg aan Monica, mijn eerste Nederlandse vriendin, of dit een soort joke was. Ze zei dat ze dat in de pauze zou uitleggen maar we hadden het druk met de studie die dagen en het werd vergeten.

Ik was toch nieuwsgierig en vroeg aan mijn buurvrouw Jeanne wat die zwarte mensen betekenden. Ze zei dat dit Nederlandse feest eigenlijk belangrijker was dan kerst en dé periode voor de beste en meeste cadeautjes, en natuurlijk verrassingen en gedichten. Ik vond het bijzonder zinvol. Ik had de kerst en nieuwjaarsviering met het uitermate vele drinken nooit wat en had God altijd bedankt dat ik in Iran geboren was met haar prachtige tradities voor het Nieuwjaar. Dit leek me ook leuk. Gedichten maken, elkaar verrassen…zouden we dat ook doen? Nog niet, mijn Nederlands was toen nog zo slecht.

Toen ik kinderen kreeg, kocht ik na de eerste prentenboeken met letters en getallen (om hen zo snel mogelijk kennis te laten maken met wat ze later op school nodig zouden hebben) eerst de boeken van Jip en Janneke, die ik later naar Perzisch vertaalde en dan een boek over Sinter Klaas met prachtige illustraties en gedichten. Toen mijn dochter kon lopen gingen we naar Leidschenhaege om de oude man van dichtbij te zien. De kinderen renden naar de pieten met zwarte gezichten en kleurrijke kleren en mijn dochter van 1,5 jaar deed dat ook. De vrouwelijke piet keek haar even aan keerde haar gezicht om en ging naar een ander kind. Het werd me duidelijk dat de buitenlandse kinderen geen recht op Sinterklaas hadden.

Toen mijn dochter in Nederland naar school ging kwam ze aan mij vragen wie Sinterklaas was. Gelukkig hadden we toen een computer en kon ik een foto van de échte Sint aan haar laten zien die heel lang geleden leefde en vertellen dat omdat hij een bijzondere man was, de Nederlanders een feest hebben bedacht, om zo een goed mens niet te vergeten.

Toen mijn jongere zoon met dezelfde vraag kwam, was mijn dochter degene die het geheel wilde uitleggen, in Teheran, Islamitische Republiek Iran midden in de zomer toen buitentemperatuur rond 40 graden was en ze binnen zaten te praten. De discussies over Sinterklaas gingen het hele jaar door in ons huis en ieder jaar zeiden de kinderen: we weten dat Hij dat niet brengt maar we willen toch schoentjes zetten. Als ik niets had dan zei ik OK maar alstublieft morgenavond of in het weekend.

Een paar jaar later, op een ochtend toen ik de klas van mijn zoon binnenliep om even zijn werkjes te bekijken en hem een kusje geven en afscheid nemen, hoorde ik van de juf dat hij iets vreselijks had gedaan. Ik schrok me rot. Wat kon hij gedaan hebben? Ik vroeg wat het was en moest van harte lachen toen ze zei dat hij hardop in de klas had gezegd dat Sinterklaas niet bestond. Ik zei: nou? Het antwoord was dat ze op school hadden afgesproken dat aan de kinderen tot en met de middenbouw wordt gezegd dat hij echt bestaat en op die en die manier cadeautjes verzorgde voor de kinderen. Verbaasd zei ik: Maar dat is liegen tegen je kind. Ze zullen al hun vertrouwen verliezen in hun ouders. Later toen mijn zoon naar de bovenbouw ging hoorde ik verhalen van de kinderen die hadden gehuild in de zomer toen de ouders hun de waarheid vertelden.

Denken jullie dat deze tranen uitsluitend voor de cadeautjes zijn? Ik denk van niet.
Het behoud van de tradities is enorm belangrijk voor en in ieder land. Maar weten we dat anno 2011 weinig kinderen ouder dan 5-6 jaar geloven dat hun cadeautjes via de schoorsteen komen en nog minder dat zij de de verschillen tussen de schoolse en V&D se en haven Sinterklaas niet zien? Is het niet de tijd dat we de vragen van onze kinderen, zelfs over de heiligste tradities, eerlijk beantwoorden?