Wie brengt Palestijnse autocratie ten val?

Het moge vreemd klinken, maar momenteel is Israëls beste vriend de Palestijnse Autoriteit. Waar de Arabische wereld overal demonstaties laat zien, is het opvallend stil geweest op de Westelijke Jordaanoever. President Abbas, nauw bevriend met de Egyptische leider, had hem in de eerste dagen van de revolutie nog openlijk zijn steun betuigd. En tegelijkertijd alle demonstraties op de Westelijke Jordaanoever verboden, die met geweld door de politie werden onderdrukt (in de Gazastrook onder Hamas bestuur gingen wel mensen de straat op). Op Facebook tonen Palestijnen zich woedend over wat zijn beschouwen als verraad. ‘Ons leiderschap is het meeste schandelijke en corrupte van allemaal!’, schrijft een Palestijnse vriendin me.

Voor de komende dagen worden toch demonstraties afgesproken. Dat Abbas bang begint te worden bleek dit weekend toen hij zijn kabinet naar huis stuurde, gehaat onderhandelaar Saeb Erekat opofferde en nieuwe verkiezingen uitschreef.

De Palestijnen waren in de eerste dagen na de Tunesische en Egyptische volksopstanden
juist euforisch: op Facebook versierden ook zij de profielfoto’s met de nationale vlaggen van de rebelse landen. Ze kregen hoop dat nu Israëls grootste bondgenoot Egypte was weggevallen, hun rechten ook aan bod zouden komen. Maar ze kwamen bedrogen uit. In Palestijns gebied is al jaren de grap over de gehate Abbas dat hij niet alleen bereid is zijn moeder, maar ook Palestina te verkopen. En dat is reëler gebleken dan ooit.
De Palestijnse Autoriteit is op het dieptepunt van zijn populariteit. Sinds de democratische overwinning van Hamas na de parlementsverkiezingen van 2006, was het duidelijk dat de sympathie van de Palestijnen niet meer ligt bij de corrupte oude leiders; de groep oud-strijders die in 1994 uit Tunesië kwam, in het kielzog van de verbannen leider Arafat. De in 2007 uitgebroken burgeroorlog liep uit op een splitsing van de gelederen in de door Hamas bestuurde Gazastrook Hamas en de door el Fatah beheerde Westelijke Jordaanoever. Abbas kreeg de steun van het westen, dat daarmee een democratische verkiezingsuitslag niet respecteerde.

Wat Abbas positie verder uitholde was zijn afwijzing van het VN-Goldstone rapport, dat Israel veroordeelde voor de oorlog in Gaza (en ook Hamas trouwens) in 2009. Daardoor zag de president zich genoodzaakt in 2009 zijn vertrek aan te kondigen. Alleen bleef hij aan.

De onderhandelingen met Israel over een toekomstige Palestijnse staat gingen gewoon door en daarbij zagen de demissionaire Abbas en zijn clique er geen been in om grote concessies te doen. Volgens de door al Jazeera gepubliceerde Palestine Papers leverden zij de rechten van Palestijnse vluchtelingen in en gaven grote delen van Oost-Jeruzalem op.

Dat de Palestijnse Autoriteit het nog zo lang uithoudt, komt net zoals elders in de Arabische wereld vanwege de steun van het westen. Het stoelt op een van grootste politiestructuren, met tienduizenden agenten in diverse veiligheidsdiensten, per capita in de regio. Deze worden direct gefinancierd uit de EU kas. Ook Nederland heeft vanaf 1994 ruimhartig aan de politietrainingen en het materieel gedoneerd.
De recente discussie over de Afghaanse politiemissie in gedachte, wil ik hierbij graag memoreren aan rapporten van Human Rights Watch, die deze vreedzaam en civiel bedoelde Palestijnse politiemissie veroordeelt voor stelselmatige intimidatie, arrestaties van tegenstanders van het regime, van martelingen en ander geweld. Het was dezer dagen weer duidelijk zichtbaar in de Westelijke Jordaanoever.

De EU moet daarom allereerst de steun aan deze missie zo snel mogelijk te staken. HRW stelt in een rapport van 3 februari dat deze pas moet doorgaan als de Palestijnse Autoriteit aantoont het niet te gebruiken tegen de eigen bevolking. Afgelopen jaar betaalde de EU 230 miljoen euro voor training en materieel. De Verenigde Staten gaven 350 miljoen dollar voor de veiligheidstroepen.
Daarnaast moet het westen er op toezien dat er zo snel mogelijk verkiezingen worden uitgeschreven, zodat een democratische Palestijnse vertegenwoordiging tot stand kan komen. Zelfs als deze het westen onwelgevallig is. Eventuele vredesakkoorden met Israel zijn pas uitvoerbaar als ze door de hele bevolking worden gedragen. De geest is nu uit de fles, het is duidelijk dat het westen, noch autocraten ongestraft kunnen bepalen welke leiders een volk moeten besturen in het Midden-Oosten. Want het alternatief is dat het westen doorgaat met het in stand houden van een Palestijnse politiestaat. Een politiestaat die niet eens een staat is.