De live toespraak van Mubarak volgde ik via twee kanalen, de NOS en al Jazeera English op de laptop. In de Hilversumse studio fungeerde Midden-Oosten correspondent Mustafa Oekbi als commentator en tolk, maar vergat halverwege heel begrijpelijk dat er ook vertaald moest worden. En hoewel de uitzending live heette te zijn, was de speech op El Jazeera al veel eerder klaar.
De redactie in Qatar had het simpele geniale idee opgevat naast Mubarak met speech tegelijkertijd een live opname van het volk op het plein in beeld te brengen. Zo konden meteen de reacties op straat gepeild worden. De eerste vijf minuten luisterden de demonstranten hoopvol en vlaggenzwaaiend. Daarna, het geschreeuw, de spreekkoren, het zwaaien met de schoenen, het zou niet meer ophouden. En Mubarak, hij oreerde voort. Hij, de vader, zijn kinderen, sterven in Egypte, begraven in die aarde. Potsierlijke pathos, gespiegeld aan een ziedende massa.
Terug in Hilversum vroeg Astrid Kersseboom aan de correspondenten (van wie een in Amman) of de mensen op het plein boos waren.
Al Jazeera heet bij veel Europeanen nog steeds een obscure zender te zijn. Het heeft inmiddels een bereik van meer dan honderd miljoen mensen en breidt zich nog altijd uit vanwege de constant hoge kwaliteit. Waar wij niet wensen te spreken met en te luisteren naar westerse vijanden als Hamas of Hezbollah, zonden zij al interviews uit met de hunne in de vorm van Amerikaanse ambassadeurs en senators.
Er zijn tijden geweest dat er discussies waren om de zender te verbieden (Egypte, Israel, Palestijns gebied, de VS en alle landen zo’n beetje die de zender ontvangen, minus misschien thuisbasis Qatar). Journalisten worden regelmatig gemolesteerd, kantoren vernield.
Ook bij ons gaan er regelmatig stemmen op al Jazeera te verbieden. Al moet gezegd dat ons koningshuis het al in 1999 in de smiezen had: toen kreeg de zender de Prins Clausprijs. Inmiddels wil GroenLinks in Amsterdam de zender gratis op de kabel doen. En misschien kunnen wij Hilversum even naar Doha sturen.
Mooie post! En ik geloof je als je zegt dat Al Jazeera kwaliteit brengt en hoor en wederhoor toepast zoals iedere nieuwsrubriek of zender zou moeten doen. Maar hoe zit het met hun onafhankelijkheid? Heeft de emir van Qatar nog een vinger in de pap? En hoe is de berichtgeving over Israel? Waar is verdorie mr. G.B.J. Hiltermann die mij uitlegt wat goed en fout is 🙂
Maar Mira!
G.B.J. Hiltermann, die ik elke zondagmiddag bij de kom groentesoep op het damastentafelkleed mocht horen oreren, gaf natuurlijk alleen de pro-westerse kijk op de toestand in de wereld. En hij wist zich te presenteren als een onafhankelijk orakel.
Het is natuurlijk moeilijk na te gaan in hoeverre de emir van Qatar de berichtgeving beinvloedt, laten we er vanuit gaan dat hij dat doet. Maar als je de programma’s bekijkt, dan zie je een breed scala aan opvattingen langskomen, van seculier tot fundamentalistisch, van pro-westers tot pan-arabisch. Er zijn een heleboel discussiefora, waar verschillende mensen aan tafel zitten en luisteraars uit het Midden-Oosten (en ook uit de VS en Europa bijvoorbeeld) kunnen inbellen. Ik zie daar totaal geen restricties in, de presentatoren reageren spontaan.
Daarbij heeft al Jazeera correspondenten in Israel en doet daarvandaan ook straatinterviews. Israelische politici, commentatoren en kranten komen ook aan bod, al is dat vaak geciteerd, ik neem aan omdat ze niet op de Arabische zender willen. Al met al geeft de zender een heel goed beeld van wat er zich in het Midden-Oosten afspeelt. Enkele jaren geleden is ook al Arabiya opgericht, met Saoedisch geld, die meer pro-westers is. In de meeste landen zijn beide te zien, dus al Jazeera heeft geen monopolie, maar is wel geliefder.
Dat ter verdediging gezegd hebbend, denk ik dat we ook naar onze eigen berichtgeving moeten kijken. Weliswaar hebben we een heleboel onafhankelijke omroepen met veel verschillende geluiden (die natuurlijk ook uit staatsgeld gefinancierd worden), maar ik vind toch dat er vaak een eenzijdig beeld wordt neergezet over het Midden-Oosten. De correspondenten en Bertus Hendriks doen hun stinkende best, maar in het westen is het nooit echt goed doorgedrongen wat er aan mensenrechtenschendingen plaatsvindt in het Midden-Oosten. Dat heeft alles te maken met de dominante pro-VS en pro-Israel houding van de EU en NL (die gelukkig de laatste jaren wel aan het veranderen is). En als je het over de onafhankelijkheid van de verslaggeverij hebt, wat denk je van de ’embedded journalism’ die Nederlandse journalisten bedreven in Afghanistan en Irak tijdens cruciale oorlogen. De enige echt onafhankelijke correspondent daar was Arnold Karskens.
In de journalistiek is niemand echt objectief, maar het belangrijkste is ook de andere kant te horen:
hier kan je een kijkje nemen bij al Jazeera English: http://english.aljazeera.net/
En de groeten van C.E. Bennema