Wilders’ momentum is voorbij. De hoofddoek heeft hem (mede) de das om gedaan. Bij alles wat hij aan dommigheden in de Kamer verkondigt, kan hij voortaan worden neergesabeld met een kort maar krachtig: ‘Mevrouw de voorzitter, dit is echt, onzin.’ Kopvoddentaks? ‘Echt onzin, hoor. Tsunami van immigratie? ‘Zucht, toch niet echt weer die onzin.’
Maar Wilders’ retour heeft zich al in december ingezet. Analisten houden het er op dat het zetelverlies in de peilingen komt door de bezuinigingen die de PVV gesteund heeft als gedoogpartner van het kabinet. Maar Wilders’ eigen gekwetter heeft er ook ongetwijfeld toe bijgedragen. In Trouw bijvoorbeeld las ik een interview met een (voormalig) aanhanger, die hem zo langzamerhand een clown noemt. Vind ik niet gek als je bedenkt dat twitter zijn belangrijkste medium is en hij niet van debatteren houdt. Vroeg of laat gaat dat zich tegen je keren. Nu moet dat nog doordringen tot de 150.000 volgers van Wilders. Misschien trekt het feit dat Wilders zelf geïnteresseerd is in 0 twitteraars hen nu wel over de streep. Ter vergelijking: onze minister-president heeft er 88.000. Ik zeg: ontvolgen die Wilders!
Er zijn nog meer tekenen dat het populisme op zijn retour is, Wilders’ grote voorbeeld de Volkspartij van Denemarken is aan de kant gezet en een gematigd linkse regering is bezig alle strenge immigratiewetten terug te draaien. Bij ons wil het CDA een ‘linksere’ koers gaan varen: meer aandacht voor de zwaksten in de samenleving. En voor de multiculturele samenleving, die ineens toch geen mislukking meer blijkt te zijn, komt de partij tot de ontdekking. De wetenschappelijke bureaus van PvdA en GroenLinks kondigden eerder al aan een minder neoliberale weg te kiezen.
Na de korte flirt met het populisme en de verrechtsing, beginnen deze partijen in te zien dat verleidelijke simplificaties niet lonen. Ze merken het aan het teruglopend aantal stemmen. Maar ze realiseren zich ook dat een sociaal en solidair beleid uitgangspunt moet zijn voor een samenleving. Hoewel het een besmet woord is geworden, beginnen ze weer te beseffen dat respect voor andersdenkenden en een vleugje beschaving daarbij horen. Respect ook voor natuur, onderwijs/wetenschap, kunst en cultuur. Onze samenleving draait niet alleen om economie, bezuinigen en de euro, maar hoe we het eerlijk verdelen. Ja het is crisis, maar van alle landen om ons heen zijn we er helemaal niet zo erg aan toe. Tenzij we het zelf erger maken.
Wat ik me alleen nog afvroeg is dit, waarom is er niemand eerder op het idee gekomen om gewoon te zeggen: ‘Dit is echt onzin.’ Tis minder dan 140 tekens. Hadden we de koningin daarvoor nodig?