Toen ik in 1987 voor het eerst door bezet gebied reisde, was niet te merken waar de grenzen van Israel begonnen en ophielden; moeiteloos gingen ze over in Westoever en Gazastrook. De Groene Lijn van 1967 was bijna onzichtbaar. Er waren geen checkpoints, nauwelijks controles. Palestijnen konden makkelijk hun goedkope arbeid verkopen in Israel. Na de bomaanslagen in de jaren negentig veranderde dat, juist onder premier Rabin, die de vredesakkoorden met de Palestijnen ondertekende. Alleen sommige mannen konden nog speciale werkvergunningen krijgen. De Gazastrook kreeg jaar in jaar uit strengere grenscontroles. Familieleden konden elkaar niet meer bezoeken, maar Palestijnen hadden nog wel recht op medische behandelingen in Palestijnse en Israelische ziekenhuizen.
Langzaam maar zeker werden ook deze humanitaire vergunningen ingetrokken. Israel bouwde om Gaza een hek, een paar grensposten en de sleutel van de strook kwam in handen van het Israelische leger. Dat was dus al ver voordat Mubarak ook aan zijn kant besloot de Palestijnse toko te sluiten. 1,6 miljoen Palestijnen zitten sindsdien als ratten in de val. Op een gebied van 363 vierkante kilometer.
Het is al een paar keer uitgesteld, maar zaterdag gaat de grootste gevangenis ter wereld aan de Egyptische kant bij Rafah open. Met dank aan het moedige Egyptische volk, dat niet alleen in opstand kwam tegen hun eigentijdse farao, maar ook diepe solidariteit toonde met het Palestijnse volk. Na de val van regime Ben Ali en Mubarak, is de opening van de Gazastrook wat mij betreft het derde grote historische succes van de Arabische lente.
Er gelden nog visabeperkingen voor sommige Gazaanse mannen, maar niet voor vrouwen, kinderen en ouderen. En als ik me niet vergis gaat het zaterdag een groot volksfeest worden. Ik denk dat de Gazanen aan hun kant van de grens met eten, zang en dans de sfeer zullen bouwen. Dat ze er al vanaf vrijdag zullen klaarstaan. En zodra ze de grens over zijn, ze onthaald zullen worden als helden door de Egyptenaren. Ik zie voor me hoe de bussen en taxi’s waarmee ze naar Cairo gaan onderweg op feestelijk onthaal kunnen rekenen. En ik denk dat voor velen van hen het Tahrirplein het doel zal zijn, als een soort bedevaartsplaats. Waar ze samen met de Egyptenaren deze overwinning vieren.
Enkele maanden geleden postte ik een video van een miljoen Egyptenaren op het Bevrijdingsplein die riepen om de bevrijding van Jeruzalem. De solidariteit met de Palestijnen is altijd enorm geweest, maar kwam niet tot uitdrukking onder de dictatuur van Mubarak, die vooral deed wat Israel wilde. Maar nu kunnen die gevoelens wel eens tot explosie komen. Ik zie voor me hoe de Palestijnen op de schouders gaan, hoe er gedanst en gezongen gaat worden zaterdag.
Maar laten we niet vergeten dat de grens aan de Israelische kant nog steeds op slot zit. Dat daardoor families gescheiden zijn, dat er niet genoeg voedsel, niet genoeg bouwmateriaal naar binnen kan. Dat zieken niet de juiste medische behandeling kunnen krijgen, bij gebrek aan medicijnen. Echt feest vier ik als de Gazanen kunnen gaan en staan waar ze willen.