Al een tijdje was ik van plan een stuk te schrijven over de Syrische intifada, maar ik had te weinig info. Totdat ineens dit weekend er allerlei nieuws via de sociale media tot mij kwam. Je zou moeten concluderen dat nu voelbaar gemorreld wordt aan de fundamenten van Assad’s politiestaat. Esseline van de Sande is net terug uit terug uit Syrie en mailde me onder andere dit:
‘’Bij de ingang van de universiteit van Damascus staat een man met een geladen geweer die de studenten controleert. Stoïcijns en keuvelend schuiven ze langs de man en lijken geen aanstoot te nemen. Gesprekken bevestigen dat de onvrede en de hervormingszin vooral gaat over terugdringen van corruptie, vrijheid van meningsuiting en de afschaffing van de Noodwet van 1962, die nog steeds van kracht is en ervoor zorgt dat iedereen zomaar kan worden opgepakt. Tegelijkertijd geldt dat de Syrische regering goed het Arabische sentiment vertegenwoordigt daar waar het de Palestijnse kwestie betreft, Israël, de bezette gebieden en de oliebelangen. Dit in tegenstelling tot leiders van omringende landen.
Politieke activisten en kunstenaars ondertekenden een manifest waarin ze oproepen tot hervorming en verandering. De staatstelevisie bevestigt dit. Het is niet makkelijk om een van hen te ontmoeten. Een Syriër wordt in mijn aanwezigheid gebeld door de geheime dienst die hem vraagt met wie hij praat en waarover. In zijn ogen lees ik angst. Het is ook voor mij confronterend dat ons gesprek de aandacht heeft van de geheime dienst.
Er zijn er ook die zich veilig voelen juist omdat de geheime dienst een oogje in het zeil houdt. ‘De onrust komt niet van binnenuit maar van buitenaf.’ Al Jazeera bevestigt dat iemand van de Saudi-Arabische veiligheidsdienst aan de Jordaanse grens is opgepakt met een koffer geld, bedoeld voor opstandelingen. “
Wikileaks maakte gisteren bekend dat de VS vanaf de regering Bush bezig zijn met geld te pompen in oppositiegroepen, maar of dat nu nog het geval is, kan niet worden gevestigd. De activiteiten van Midden-Oosten steun en toeverlaat Saudi-Arabie, zoals Esseline beschreef, zou daar wel op kunnen wijzen. De vraag van het Syrische volk om meer steun van allerlei aard zal ongetwijfeld binnenkort komen. Nu kunnen we in het westen niet zeggen dat we Assad net zo gesteund hebben als Khadaffi tegen zijn eigen volk. Maar ook Assad junior zal het westen in een spagaat brengen, want we zijn niet gebaat bij een chaotisch Syrie. Dus zou ik het westen willen vragen: denken jullie al na over een jullie nieuwe politiek voor Syrie en het Nabije Oosten? We zijn vooral erg stil. Voeren we al diplomatieke druk uit op de opticien, zoon van de leeuw van Damascus? Proberen we contacten te leggen met de oppositie? Hebben we ideeen over het tijdperk post Assad-dynastie?
De val van het Ba’ath regime van Assad zal namelijk grote consequenties hebben voor de hele regio. De instabiliteit van het land baart Israel grote zorgen, want ondanks de vijandelijkheden zorgde Assad wel voor een koude oorlog tussen de landen. En nu vriend Mubarak is weggevallen en Koning Abdallah van Jordanie ook niet meer als te vriendelijk kan zijn met Israel, beginnen ze hem in Tel Aviv te knijpen.
Zover is het nog niet. De mensen zijn nog niet over hun angst heen zoals in Tunesie, Egypte en Libie. Er is geen georganiseerde oppositie. Het protest is nog niet massaal, maar incidenteel en sporadisch. En Human Rights Watch meldt systematische martelingen van opstandelingen in de gevangenissen door de muhabarat, veiligheidstroepen.
Dit gaat een keihard gevecht worden. Ik krijg een Youtube filmpje doorgestuurd van demonstranten in Homs, die worden neergeschoten. Te zien is hoe ze aan hun benen worden weggesleept door hun kameraden: allen zijn recht in het hoofd geschoten. Twitteraar Kinan Shamma uit Homs stelt maandag dat er in twee dagen 25 demonstranten zijn doodgeschoten, maar het moreel hoog is. Ze zullen het nodig hebben. Arab revolution rocks, twittert ‘Syrische jasmijn’. ‘Nothing is as precious as one’s freedom. Dreams, aspirations, and ideals mean nothing if one does not have the freedom to pursue them.’ En dat in 134 tekens.