(Verschenen in de Kanttekening, 14 mei 2021)
De jonge vrouw met de hoofddoek zit op de grond, de handen vastgebonden, ingeklemd tussen de muur en een politiejeep, waartegen een soldaat of agent leunt. Van hem zien we alleen de benen. Het filmpje dat laag perspectief toont, moet wel gemaakt zijn door een mede arrestant. Het meisje kijkt omhoog recht in het gezicht van de gezagsdrager, die zwijgt. In het Engels vraagt ze: ’Waarom arresteer je mij? Omdat ik een meisje beschermde dat geslagen werd? Omdat ik families bescherm die uit hun huizen worden geschopt? Hoe voel jij je? Misschien heb je een gezin en kinderen? Dit is wat je wilde worden toen je een kind was? Toen je een kind was en opgroeide en grote dromen had, om aan de kant van de onderdrukkers te staan?’
Ja, is dat je droom, Israël?
De moedige vragen van het meisje die pijn doen en de man die quasi niet luistert omdat hij weet dat hij oppermachtig is. Palestina en Israël. Zo gaat het al decennialang. In deze dagen vierden Israëli’s Jeruzalem Dag (1967), de Palestijnen herdenken al Nakba, 1948, oftewel de ramp, de vernietiging van hun land en hun hele gemeenschap, waardoor hun grootouders uit hun huizen verdreven werden. Het volk ging voor een deel in ballingschap. De handgrote, verroeste sleutels die ze behielden, en veelal nog met eigendomspapieren stammend uit het Ottomaanse tijdperk, hebben ze na vijftig jaar, in 1998, in een gemeenschappelijke ceremonie overgedragen aan hun kinderen en kleinkinderen. Reken er dus maar niet te veel op dat dezen zich weg laten sturen zonder protest. Al helemaal niet uit de lommerrijke wijk Sjeikh Jarrah, met zijn stokoude paleizen.
De moed die hun in de Palestijnse schoenen was gezakt tijdens het Trumpbewind, hebben ze teruggepakt. Ze weten dat Netanyahu’s positie internationaal verzwakt is, nu de grote bezem in de rug is weggevallen, hij bovendien er verkiezing na verkiezing na verkiezing er maar niet in slaagt een regering te formeren en last but not least een proces aan zijn broek heeft hangen. De Palestijnen voelen zich ook gehoord door het rapport van de Human Rights Watch, met als toponderzoekers twee joden, waarin Israël wordt beschreven als apartheidsstaat.
De oorverdovende recente steun op de social media en van regeringen, ja zelfs inclusief de Arabische waarmee Israël onlangs akkoorden sloot, heeft ervoor gezorgd dat ondanks de militaire overmacht van de Israëlische bezetting, deze hen niet meer afschrikt. Het betekent ook dat Israël, wier leger behoort tot de sterkste ter wereld, die de grenzen beheert van het beloofde land, de kust en het luchtruim en die de Palestijnen heeft opgesloten achter muren, zijn ogen niet meer kan afwenden van een volk dat ook bestaansrecht heeft.
Wat was je droom, Israël?
Was dat wat je wilde toen je je huis inrichtte in 1948?
De man en het meisje. De wereld is zo moe van jullie geëtter. Jort Kelder verwoordde de tijdgeest zo: ‘Ik denk dat het Midden-Oosten moet affikken voordat we een oplossing hebben.’ Hij had blijkbaar niet gezien dat de regio al sinds 1948 brandt, maar dat vuur geen enkele vooruitgang heeft geboekt. Uit zijn methodiek bleek ook dat hij er niemand kent (je gunt je familieleden geen autodafe lijkt me), er vast ook nog nooit is geweest (om de heuvels van de Westelijke Jordaanoever langzaam roze te zien kleuren, met uitzicht op de zilveren schittering van de Dode Zee vanaf Ram-Allah, ja de hoogte van Allah) en zeker nooit met de bretels op de boot ‘Het verhaal van Liefde en Duisternis’ van Amos Oz heeft gelezen of van Murid Barghouti, ‘Weerzien met Ramallah’, die het conflict zo doen oplichten dat je echt ziele vuur ziet. En voelt.
Vergeten hebben zowel Jort als het westen even dat zij medeverantwoordelijk zijn voor het conflict met de gebroken belofte aan de Palestijnen van een eigen land. Doe daar dus wat aan, jongens. Want er zullen nog veel meer jonge vrouwen komen die de rechten van hun vriendinnen en familie beschermen. Een bezetting heeft geen toekomst. De gemeenschappen die het langst de heilige stad Jeruzalem en het land bestuurden, waren zij die tolerantie en vreedzame co-existentie tot stand brachten, in plaats van een dodelijk omhelzing van macht en soevereiniteitsdrift, stelt theologe Karen Armstrong in haar boek Jeruzalem.
Wat is jouw droom, Israël?
Begrijp je dan na 73 jaar existentie en 54 jaar bezetting niet wat Barghouti, de banneling, schrijft: ‘we willen niet het verleden, maar de toekomst terug’?