En ondertussen mag Frits Bolkestein overal in de media ongegeneerd oreren, en niet gehinderd door enige kennis van de Arabische/islamitische cultuur stellen dat de westerse beschaving superieur is boven de islamitische. Wat me opvalt, is dat hij westers voortdurend tegenover islamitisch stelt. Me dunkt dat de tegenstelling is tussen westers vs. Arabisch, dan wel christelijk vs. islamitisch. Maar ja, ons als christelijk identificeren klopt natuurlijk niet helemaal, en bovendien sluit je dan prestaties op het gebied van literatuur, wetenschap, techniek etc. uit. Tja, en als je dan onze ‘beschaving’ tegenover hun religie zet, dan lijken we een aardige voorsprong te hebben.
Op Bolkestein kom ik zo terug. Vanwege deze door rechts ingestelde ratrace van religies, zag ik mij enige tijd geleden al gedwongen terug te keren tot de roots: Koran en Bijbel. Hoe erg en hoe heilig zijn ze nu, ik wilde het zelf lezen.
IJverig begon ik aan de Koran, maar besefte al gauw dat daar een wetenschappelijke studie of minstens professionele begeleiding bij nodig is om die werkelijk te doorgronden. Ga ik ooit nog een keertje doen. Maar voor nu, dan de Bijbel, toch al een van de klassiekers die je moet hebben gelezen. En ik ben in den beginne begonnen.
Natuurlijk, de verhalen die me vroeger met de paplepel werden ingegoten zijn over het algemeen niet nieuw. Maar ik ben blij dat ik nu niet meer afhankelijk ban van de preselectie van anderen. Zo wist ik niet hoe poëtisch, hoe grappig, hoe schuin, en hoe wreed deze immense feuilleton werkelijk is. Ik val van de ene verbazing in de andere.
En dat natuurlijk wist ik dat er gekuist en gecensureerd werd. We zijn namelijk erg beschaafd. Maar toch. Voor het eerst lees ik Schanddaad te Gibea in Richteren. Een aanrader. Een Hebreeuwse man en zijn bijwijf (sic) reizen door het land van de twaalfde stam van Israel: Benjamin. Ze krijgen onderdak. Maar ’s nachts eisen de stadsinwoners de man op: ‘om gemeenschap met hem te hebben’. De gastheer weigert, maar stelt daar tegenover dat ze het bijwijf wel mee mogen nemen. Zo geschiedde en ‘ze waren de hele nacht met haar bezig’. De vrouw sleept zich uiteindelijk naar het huis en zakt in elkaar. Als haar man de volgende dag haar zo vindt, kan ze niet meer verder reizen. Hij snijdt haar in 12 stukken, en stuurt die naar de 12 stammen, bij wijze van oorlogsverklaring aan de stam Benjamin. Er volgt een gruwelijke burgeroorlog tussen de kinderen Israëls, waarbij tienduizenden doden vallen. Telkens vragen de verenigde elf stammen aan God of ze ten strijde moeten trekken en of Hij kan garanderen dat ze winnen. En iedere keer, antwoordt Hij, jawel, jullie zullen winnen. Het duurt dagen. Benjamin wordt tenslotte in de pan gehakt en de mannen mogen nooit met vrouwen van de andere stammen trouwen.
Eh, dit valt toch geheel binnen onze joods-christelijke traditie?
Toe, Frits, graag voortaan wat meer historisch besef. Misschien nog iets recenter dan Gibea zijn toch wel de twee wereldoorlogen die op onze westerse gronden zijn ontsproten en mogen dienen als voorbeeld van ons gebrek aan beschaving. Beschavingen komen en gaan, en de Arabische wereld mag in crisis zijn, maar laten we wel wezen: hebben wij geen economische, culturele, sociale, religieuze en identiteitscrisis in het westen?
Nog een voetnoot. Gibea heb ik opgezocht op de kaart. Het ligt vlak bij Jeruzalem. En zo ongeveer op de plek waar ik zeven (magere) jaren heb vertoefd. Zeven jaar was ik te gast bij de drie beschavingen ter wereld die ons het meest hebben beinvloed, en die elkaar nog steeds de tent uit vechten.