Doof- en beerput gaan open

Hoera! Twee dagen voor de 47ste Onafhankelijkheidsdag van de Republiek Indonesie, gaat de Nederlands-Indische beerput verder open. Verslaggevers van de NCRV zonden nieuw materiaal uit van kolonel Raymond Westerling die al in 1969 erkent dat er standrechtelijke executies hebben plaatsgevonden op Zuid-Celebes tijdens de Nederlands-Indonesische oorlog. Natuurlijk, we wisten het al. Maar de grote verdienste van de uitzending is, dat de informatie nu out in the open is en dat getoond wordt waarom die zo lang is verstopt. Het echte schieten kan nu beginnen.

Het is een misverstand te menen dat Westerling oorlogsmisdaden direct toegeeft (die hebben natuurlijk alleen de anderen onder zijn leiding gepleegd en zij zijn veroordeeld). Hij heeft het over ‘strenge maatregelen die consequent en rechtvaardig zijn’ waarvoor hij verantwoordelijk is, itt tot de oorlogsmisdaden natuurlijk van anderen. Maar het nooit uitgezonden interview is de tot nu best vaste gelegde getuigenis van een Nederlandse verantwoordelijke. Geen wonder dat advocate Liesbeth Zegveld (voor de nabestaanden) er onomwonden blij mee is.

Maar het meest onthutsende van de uitzending is wel dat geillustreerd wordt hoe het Nederlandse nationale taboe tot stand kwam. Hoe cameraman Hans van der Busken en de verslaggever leurden bij alle actualiteitsrubrieken met het materiaal, maar 0 op request kregen. Dat dit op voorhand werd geweigerd. Het materiaal was te gevoelig, vanwege de veteranen (noteer: Nederland heeft dus een veteranenlobby die onderzoek in de weg stond). Hoe journalisten bedreigd werden. Hoe de politiek Westerling willens en wetens vrijuit liet gaan: kabinet op kabinet wilde hem niet vervolgen. Voeg daarbij nog de zelfcensuur van het Nederlandse publiek en journalistiek toe, et voila, de doofpot gecreerd (moedige pogingen van politici als Hans van Mierlo daargelaten, die tegen het tij in pleitte voor een parlementaire enquete).

Wat schieten we er mee op, lees ik in de reacties op de uitzending en op facebook. Indonesie ligt niet wakker van onze mogelijke schuldbelijdenissen, 47 jaar na dato. Waar. Maar volgens mij dit. Dat het Nederland met zijn hoge moraal, zijn opgeheven vingertje, die overal mensenrechtenschendingen zag in het verleden (Argentinie, Zuid-Afrika, China, USSR etc.), waar volgens ons nooit verjaring van misdaden gold (ik noem bv een Zorregieta), nu eindelijk nederig moet zijn. Ik hoop dat de grenzeloze arrogantie van ons land ten opzichte van andere culturen, andere landen en samenlevingen, een knauw krijgt. Dat we op internationaal vlak, maar ook nationaal, weer kunnen samenwerken met andersdenkenden omdat onze veronderstelde superioriteit niet klopt. Laten we een voorbeeld nemen aan landen die wel kritisch zijn geweest ten opzichte van daden uit het verleden (Duitsland, Japan). Dat.

Ik zeg: topwerk redactie Altijd Wat. En: Go! Liesbeth Zegveld: Go! Laten we nu dit onderling, in media, politiek, publiek debat heel goed uitpraten, om te beginnen bij de oorlogsmisdaden gepleegd tijdens de Indonesisch-Nederlandse oorlog, vervolgens over het doel daarvan, en daarna over ons aandeel in de geschiedenis van het kolonialisme. De doofpot die beerput is, moet open.

Nog even een voetnoot: laten degenen die het voorstel kraakten der historici tot een groot nationaal onderzoek over Nederlands-Indie, als ging het om zelfverrijking, toch vooral deze uitzending bekijken.